Roos
- Rosa x damascena var. trigintipetala – Rooachtigen (Rosaceae) – Turkije, Bulgarije
- Roos is een essentiële olie die verkregen is via water- of stoomdestillatie van de bloemen. Er wordt ook absolue geproduceerd in o.a. Egypte en Marokko – meestal is deze absolue afkomstig van de Rosa centifolia.
Karakteristiek van roos
In de 14e eeuw werd de Rosa damascena in Europa geïntroduceerd vanuit Perzië. De naam otto (uit het perzisch ‘atir’-‘geurend’) duidt op een gedestilleerde rozenolie, die meer gewild, maar kostbaarder is dan rozen absolue. De Turkse en de beroemde Bulgaarse rozenolie zijn bijna altijd gedestilleerd uit de Damascener roos. De dieproze en uit vele bloemblaadjes bestaande roos wordt het meest gewaardeerd om haar geur. In Frankrijk en Marokko wordt rozenolie geproduceerd uit de R. centifolia (meiroos). Er bestaan van beide soorten roos tegenwoordig vele variëteiten. Rozenwater (bij- product van de roos destillatie) wordt verwerkt in huidverzorgingsproducten. Rozenolie is zeer complex en bevat meer dan 300 componenten.Een belangrijke geurcomponent is het gehalte aan fenyl ethyl alcohol, dat water oplosbaar is en (dus) maar weinig in gedestilleerde olie voorkomt.
Daarentegen is deze chemische verbinding de belangrijkste component in de rozen absolue. Vermoedelijk wordt de zoete geur van roos veroorzaakt door afbraak-producten uit de carotenoïden in de rode bloemblaadjes. Deze stoffen zijn niet in het laboratorium na te maken. De rijkdom aan chemische stoffen in roos maakt de olie uniek. Roos wordt regelmatig vervalst met palmarosa en geranium. Door de natuurlijke stearoptenen, wordt rozenolie onder 16° C een vaste stof, die echter gemakkelijk vloeibaar wordt.
De opbrengst aan essentiële olie is voor roos 0,01 – 0,03%. Dat wil zeggen dat er tussen de 3000 en 10.000 kg bloemen nodig zijn voor 1 liter olie. De kleur van roos otto is lichtgeel tot geel. De geur is zeer intens, typisch roos met een ondertoon van honing en thee en een zachte groene noot. De olie wordt in zeer veel dure en fijne parfums verwerkt. De olie wordt gekarak- teriseerd als middennoot.

Belangrijke bestanddelen van roos
Monoterpeenalcoholen: geraniol (tot 20%), citronellol (tot 45%), nerol (5%), linalol
Sesquiterpeenalcoholen: fenyl ethyl alcohol (tot 3%), farnesol (tot 2%)
Esters (> 5%): citronellyl acetaat, geranyl acetaat, neryl acetaat, fenylmethyl acetaat
Fenolen: eugenol (1%) en methyl eugenol
Oxiden: roos oxide (tot 10%)
Ketonen: a- en â-damascon, ionon
Stikstofverbindingen: roosfuraan Paraffine (stearopteen) (tot 24%)
Eigenschappen van roos
De werking van roos otto is zeer breed: plaatse- lijk pijnverdovend, een anti-depressivum, ontstekingsremmend, mogelijk anti-viraal, een afrodisiacum, samentrekkend, huid- regenererend, bactericide (strep., staph., E. coli), wondhelend, zuiverend, kalmerend op het zenuwstelsel, een hart- en levertonicum, een seksueel tonicum, parfumerend.

Toepassing van rozenolie
In de aromaverdamper: geeft roos een zoete bloemige geur die lang blijft hangen. Roos gaat goed samen met melisse, jasmijn, lavendel en neroli maar kan met elke andere geur gemengd worden. Via verdamping is roos harmoniserend en ontspannend bij luchtwegverkrampingen (acute en chronische bronchitis), depressiviteit en slapeloosheid en krampstillend bij hoofdpijn, migraine en nerveuze spanningen. Veel mensen houden van de geur van rozen waardoor de ontspannende kwaliteiten van de geur gebruikt kan worden bij (chronische) slapeloosheid.
Op de huid: zie algemene toepassingsregels. In de huidverzorging is roos in te zetten bij alle huidtypes; vooral acne, een droge, gevoelige en oudere huid heeft baat bij roos. De olie is samentrekkend op de huid en kan verwerkt worden in anti-rimpel crèmes. Ook voor een huid met gesprongen adertjes is roos zeer geschikt. De olie is uitstekend voor baby’s met eczeemklachten. Roos is verzorgend en helend bij huidontstekingen en verbrandingen na bestralingen. Roos is een harttonicum en een hulp bij arrhythmia. Kompressen met verdund rozenwater kan bij conjunctivitis (oogbindvlies ontsteking) verlichting brengen. Rozenolie is een uitstekend ingrediënt voor erotiserende lichaamsoliën en badmengsels.
In het bad: zie algemene toepassingsregels. Via baden is roos in te zetten bij huidklachten, depressie, slapeloosheid, hoofdpijn, nerveuze spanningen, menstruatiepijnen, gordelroos en ter parfumering.
Dosering van rozenolie
In de aromaverdamper: enkele druppels naar eigen voorkeur.
Op de huid: maximaal 2% bij volwassenen – bij lokaal gebruik.
In het bad: maximaal 3 druppels in een vol bad.
Overdosering en bijwerkingen van rozenolie
In lage dosering is gedestilleerde roos non- toxisch, niet irriterend en niet sensibiliserend. In een normale dosering zijn geen bijwerkingen bekend. De olie wordt zeer goed verdragen. Zeer zelden wordt melding gemaakt van dermatitis bij mensen met sterke overgevoelig- huidreacties.
Waarschuwingen van rozenolie
De aangegeven dosering niet overschrijden.
Meer weten?
Wil je graag meer lezen over de roos? Kijk dan vooral even bij het blogartikel over roos als antidepressivum en het roos hydrolaat.