Tea tree olie en de voeten

Tea tree olie is een essentiële olie die een snelle opmars heeft gemaakt als therapeutisch middel in de huidverzorging, voetverzorging en als eerste hulp product voor thuis. Velen kennen de fantastische werking van tea tree olie zowel op de huid en als verdampings- en inhalatie-olie. Tea tree olie desinfecteert, bestrijdt infecties, versnelt wondgenezing, vermindert pijn, bestrijdt effectief bacteriën, schimmels en virussen. En dat alles is door vele wetenschappelijke studies bevestigd.

Nog even voor de lezers die tea tree niet goed kennen. Tea tree olie wordt gewonnen via waterdampdestillatie uit het blad van de Melaleuca alternifolia, een boom die inheems is in West- en Zuidwest-Australië.  Vroeger werd het blad verzameld van bomen in het wild, maar tegenwoordig komt bijna alle tea olie tree van plantages. Tea tree is geen exclusieve olie meer uit Australië, plantages zijn ook te vinden in China, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika. Maar alleen de olie uit Australië is strikt gebonden aan kwaliteitseisen. De bomen worden trouwens niet alleen voor de essentiële olie gekweekt, maar ook vanwege de prachtige witte bloemaren.

In de voetverzorging heeft tea tree een prominente plaats verworven.  Schimmelnagels, wratjes en kleine wondjes kunnen worden behandeld met tea tree, zelfs de diabetische voet. In deze tekst komt de behandeling van voetschimmel en zweetvoeten met tea tree aan de orde.

Zweten is bedoeld om de lichaamstemperatuur te reguleren. Het wordt een probleem als zweet niet kan verdampen. Het zweet gaat stinken als het te lang vast wordt gehouden in sokken en schoenen. Het zijn de bacteriën op de huid die stoffen uit zweet omzetten in afbraakproducten zoals boterzuur. Dit geeft o.a. de zweetlucht. Het gaat erom dat voeten zoveel mogelijk in contact komen met de buitenlucht. Er zijn vele factoren die een rol spelen bij zweetvoeten zoals voeding, overgewicht en te weinig beweging.

Praktisch advies bij zweetvoeten:

• Voeten dagelijks wassen met lauwwarm water en daarna goed afdrogen, vooral ook tussen de tenen; eventueel ’s avonds herhalen.
• Als door het wassen de voeten droog en schraal worden, dan verzorgen met een goede verzorgende crème of olie.
• Een dagelijks voetenbad met tea tree: een eetlepel zout of groene klei met 5 druppels tea tree olie vermengen en dat in ongeveer 5 liter lauwwarm water oplossen. 5 minuten is al voldoende.
• Masseer de voeten met het volgende mengsel: een eetlepel aloë vera gel met 5 druppels tea tree. Als de aloë vera gel geen tea tree kan opnemen, dan eerst de tea tree vermengen met een paar druppels vette plantolie, bijvoorbeeld amandel- of abrikozenpitolie.
• Bij verbetering kan de behandeling terug naar één tot twee keer in de week.

Aanvullend:

• Draag luchtige schoenen; de meeste gymschoenen maken de voeten vochtig.
• Altijd katoenen sokken gebruiken en deze wassen op 60 graden.

Deze schimmelaandoening wordt vaak opgelopen in sporthallen of zwembaden en wordt daarom ook wel zwemmerseczeem (Tinea pedis) genoemd. Het is een vorm van ringworm. Net als vele andere schimmels kunnen schimmels zich goed ontwikkelen in een vochtige, warme omgeving. Factoren die een rol kunnen spelen zijn diabetes, slechte doorbloeding, antibiotica, stress, schoenen en sokken van synthetisch materiaal. Bij de voeten valt de schimmel vooral de vochtige huid aan tussen de tenen. De huid wordt vochtig, schilferig. Het jeukt ontzettend en er kunnen kloven ontstaan. Daarnaast is het besmettelijk, dat betekent dat men voorzorgsmaatregelen moet nemen: elke dag schone sokken en handdoeken en slippers gebruiken in sporthallen en zwembaden.

Al in 1936 werd in Australië het nut van tea tree bij schimmels gerapporteerd. En tot nu toe blijkt wetenschappelijk onderzoek de werking van tea tree te ondersteunen. Stichting Aromatherapie geeft een praktische gids uit over tea tree waar deze onderzoeken en meer als 100 praktische toepassingen van tea tree olie in zijn vermeld.

Een behandeling met tea tree bij voetschimmel:

• Was en droog de voeten grondig;
• Gebruik 2x daags pure tea tree olie op de aangedane plaats. Wissel af en toe af met de olie van lavendel;
• Neem dagelijks een voetenbad met tea tree olie. Gebruik bijvoorbeeld wat zout of groene klei als emulgator: 5 druppels tea tree mengen met een eetlepel groene klei of zout; oplossen in 5 liter lauwwarm water. Bij heftige jeuk is het aan te raden de tea tree met echte lavendel te vermengen: 2 druppels tea tree met 2 druppels lavendel. 5 minuten is voldoende voor een voetenbad.
• Er bestaan kant-en-klare tea tree balsems of tea tree crèmes, waarmee u uw voeten kunt verzorgen.
• Gebruik een voetpoeder: witte klei vermengd met tea tree;
• Laat de voeten ademen; loop zoveel mogelijk op blote voeten.

Deze tea tree voetpoeder is een goede ondersteuning bij voetschimmel en transpirerende voeten. Druppel de essentiële olie door de witte leem en meng deze goed door elkaar.

• 50 gram witte leem
• 5 druppels tea tree olie
• 5 druppels salie
• 5 druppels echte lavendel olie
• 5 druppels bergamot

Meer recepten met tea tree olie

Meer indicaties en recepten met tea tree olie staan vermeld in de nieuwe druk van de Tea Tree Eerste Hulp Gids, deze wordt verwacht in het najaar van 2020.

• Belaiche, P. – Traité de Phytothérapie et d’ Aromathérapie. Drie delen: 1. aromatogramme; 2.  Les maladies infectieuses; 3. Gynécologie. Paris, Editions Maloine 1979
• Garozzo, A. et al – Activity of Melaleuca alternifolia (tea tree) oil on influenza virus A/PR/8: study on the mechanism of action – Antiviral Research 2011; 89(1): 83-88
• Pyankov, O.V. et al – Inactivation of airborne influenza virus by tea tree and eucalyptus oils – Aerosol Science and Technology 2012; 46(12): 1295-1302
• Rijpkema, H. – Aromecum – 9^de druk, Stichting Aromatherapie, 2019
• Rijpkema, H. – Tea Tree Eerste Hulp Gids – Stichting Aromatherapie

Dit artikel is geschreven door Drs. Harmen Rijpkema, medisch antropoloog en aromatherapeut. Hij is werkzaam bij Stichting SANGO. Met meer dan 35 jaar ervaring in aromatherapie geeft hij diverse cursussen en opleidingen rondom dit bijzondere thema. Harmen is auteur van vele artikelen en diverse boeken over aromatherapie, waaronder het Aromecum welke al ruim 10.000 keer is verkocht.