Jojoba

De Simmondsia californica (syn: S. chinensis of Buxus chinensis) is inheems in het zuidwestelijk deel van de Verenigde Staten (Sonora woestijn) en Noord-Mexico. Het is een altijdgroene struik tot 2 meter hoog met dikke, leerachtige bladeren. Kleine bloemen verschijnen in het voorjaar: de mannelijke bloemen zijn geel en verschijnen in trossen, de vrouwelijke bloemen zijn bleekgroen, bloeien solitair en worden gevolgd door ovale zaaddozen. De planten kunnen meer dan 200 jaar oud worden.
De struik wordt op grote schaal gecultiveerd in Arizona, maar wordt elders ook aangeplant ter voorkoming van erosie en woestijnvorming. De struik verdraagt temperaturen tot 60°C.
Jojoba (‘hohoba’) groeit langzaam en na 3 jaar kan het onderscheid gemaakt worden tussen mannelijke en vrouwelijke struiken.
Vijftig jaar geleden had nauwelijks iemand gehoord van jojobawas. Het werd toentertijd gepromoot als vervanger van spermaceetolie in industriële smeermiddelen. Spermaceet of walschotolie is een dierlijke was die zich verzamelt in de schedelholten van de potvis, die bij temperatuur- en drukwisselingen altijd dezelfde viscositeit behoudt. Ideaal als smeermiddel in fijne machinerie en motoren. Jojoba heeft dezelfde eigenschappen. Echter jojoba stolt bij koude.
Tegenwoordig is jojobawas een spectaculair ingrediënt in huid- en haarverzorgingsproducten. Gelukkig wordt de plant tegenwoordig gekweekt, anders was de jojobastruik al met uitsterven bedreigd.
Simmondsia is genoemd naar de botanicus T.W. Simmonds († 1805). Jojoba is de Spaans Mexicaanse naam voor de plant.
De Indianen gebruikten de plant al lange tijd voor cosmetische doeleinden en om leer zacht te maken.

De noten bevatten tussen de 50 en 60% was. Na de koude persing blijft nog 20% van de was achter, die men er alsnog met oplosmiddelen uit haalt. Deze ‘rest’ jojoba wordt als smeermiddel in de industrie toegepast. Binnen de aromatherapie en lichaamsverzorging heeft deze ‘rest’ jojoba uiteraard geen waarde.
Het bijzondere van de jojoba ten opzichte van andere vette plantoliën is een verschil in chemische structuur.
Jojoba is feitelijk geen olie maar een plantaardig was. Wassen zijn chemisch anders opgebouwd dan vetten. Wassen zijn esters van lange ketens vetzuren die verbonden zijn aan vetalcoholen, terwijl bij vetten de vetzuren aan glycerol/glycerine moleculen verbonden zijn (triglyceriden). Deze vloeibare jojobawas is vrij van verontreinigingen en oxideert niet. Met andere woorden: jojoba kan niet ranzig worden.
Jojoba is geel van kleur en praktisch geurloos. Vanwege de kleur wordt het wel ‘vloeibaar goud’ genoemd. Jojoba is kostbaar en wordt (helaas) vaak vervalst.
In de koelkast stolt jojoba tot een vaste substantie, maar wordt erbuiten snel weer vloeibaar.
Naast vetzuren en vetzuuresters bezit jojoba ook kleine hoeveelheden vitamine E en mineralen.

VV’s: 0-3% voornamelijk palmitinezuur

EOV’s: 90-98% voornamelijk eicosanoïdezuren (± 70%), ole.nezuur (± 12%) en docosanoïdezuren (± 17%)

*Bron: Kusmirek 2002

Ontstekingsremmend, lichte beschermingsfactor (4) tegen de zon, licht verkoelend, talgregulerend, beschermend, hydraterend, gladmakend, verzachtend, huidverstevigend (bijv. tijdens en na de zwangerschap).

• Als basisolie: 100% of 10-50% toevoeging. Jojoba is één van de belangrijkste basisoliën die ons ter beschikking staan.
  Jojoba is geschikt voor elk huidtype.
• Een vette huid: jojoba wordt goed in de huid opgenomen en de huid voelt glad en niet vet aan. De chemische structuur van jojoba komt sterk overeen met menselijk talg. Door gebruik van jojoba wordt de talgproductie bij een vette huid vertraagd. Dat maakt de olie ook geschikt bij acne.
• Een droge huid: Jojoba legt een waslaagje over de huid heen, zodat het beschermt tegen vochtverlies. Ondanks dit waslaagje blijft de huid ademen en wordt de huid niet afgesloten. Dit in tegenstelling met minerale oliën. Het voordeel van jojoba is dat het geen vrije radicalen produceert, omdat de olie niet ranzig wordt. Vrije radicalen leiden tot huidbeschadiging en snelle veroudering van de huid. Vrije radicalen zorgen ervoor dat hyaluronzuren in de huid uiteenvallen en daardoor de vochthuishouding in de huid verstoren/verminderen.
  Een normale huid: Jojoba werkt als een moisturizer, maakt de huid glad en zijdezacht. De olie werkt verzachtend en voedend. Door het laagje op de huid is jojoba ideaal als gezichtsolie voor elke dag: beschermt tegen guur en koud weer, tegen de zon, zee en schrale wind en luchtvervuiling.
• Het feit dat jojoba bij vette en droge huidproblemen (ook bij eczeem en psoriasis) haar waarde heeft bewezen, zegt iets over de veelzijdigheid van jojoba.
• Jojoba heeft een lichtbeschermingsfactor 4 en is daarom redelijk geschikt als basis voor zonnebrandolie. Ze zorgt er bovendien voor dat de bruine kleur lang blijft. Bij zonnebrand en andere huidklachten verzacht jojoba en ondersteunt het helingsproces van de huid. Bij luieruitslag is jojoba genezend en kalmerend. Zelfs een atrofische huid (‘zeemanshuid’) wordt verzorgd en verzacht.
• Voor gehele lichaamsmassages kan jojoba beter gemengd worden met andere vette plant oliën. Puur is jojoba niet zo goed te spreiden en glijdt minder makkelijk dan andere basisoliën. Ook kan de olie op de langere duur iets drogend zijn. Jojoba heeft wel het voordeel dat lakens en handdoeken minder ranzig gaan ruiken.
  Bij andere oliën gebeurt dat sneller, zeker als men het wasgoed enkele dagen bewaart.
• Jojoba bevat ontstekingsremmende stoffen als myristinezuur en is derhalve een geneesmiddel bij een ontstoken huid. Ook maakt het de olie nuttig in mengsels met essentiële oliën bij artritis en andere reumatische klachten.
• Een schilferige hoofdhuid heeft eveneens baat bij het gebruik van jojoba.
  In de haarverzorging wordt jojoba aanbevolen bij schilfers of bij beschadigd haar.
• Omdat jojoba praktisch geurloos is en niet ranzig wordt, maakt het een ideale basis voor parfummengsels met essentiële oliën.
  Frisse mengsels passen goed bij jojoba omdat de olie zelf licht verkoelend is.

Het is de enige vette plantolie die niet geschikt is voor inwendig gebruik, omdat het een vloeibare, plantaardige was is. De olie wordt niet afgebroken in maag en darmen.
Jojoba is zeer geschikt als bescherming en het laten glanzen van uw leer en meubels.