Argan

Deze doornige boom is een van de oudste bomen ter wereld en behoort ook tot de oudste cultuurgewassen van de mens. Vroeger bedekten arganbomen geheel Noord-Afrika en waren ze zeer belangrijk voor overleving van de Berberbevolking. De bomen zorgden voor schaduw (mens en dier), brandhout, vruchten, olie en bouwstoffen. Met andere woorden: ze werden gebruikt voor koken, verwarming en bouwen. Nu groeit de arganboom alleen nog maar in het zuidwesten van Marokko. Het is een ware overlevingskunstenaar in een extreem droog en heet klimaat: de wortels kunnen wel een diepte van dertig meter bereiken in de woestijngrond. Bomen kunnen meer 250 jaar oud worden en het hout, dat extreem hard is, verbrandt langzaam zodat het aantrekkelijk is om in de keuken te gebruiken. Omdat de boom zeldzaam is (geworden), wordt argan nu door de UNESCO beschermd.

Na de bloei in het voorjaar verschijnen de groene vruchten die verkleuren naar geel. Het duurt bijna een jaar voordat het fruit rijp is. Scherpe doorns aan de takken maken het onmogelijk het fruit met de hand te plukken. Ze worden geoogst als ze op de grond vallen in de zomer. Geiten laten zich echter niet door de doorns afschrikken en klimmen in de bomen als ze de kans krijgen. Foto’s uit Marokko laten vaak de boomklimmende geiten zien. De geiten eten de vruchten en de steenharde noot wordt in de ontlasting terug gevonden. Het fruit dat van de boom valt, wordt verzameld, gesorteerd en met de hand geopend om de harde noot eruit te halen. De fruitschillen worden aan de dieren gevoerd. De noten worden gekraakt tussen twee stenen. In elke noot ligt een ‘amandel’. Het zijn vooral kleine vrouwencoöperaties in de dorpen die de olie produceren en in de handel brengen.

Als alle zaden (‘amandels’) uit de noten zijn gehaald, worden ze gesorteerd en wordt het vezelachtige materiaal dat aan de zaden kleeft verwijderd. Als de olie gebruikt gaat worden in de keuken, worden de zaden licht geroosterd in een soort wok op een laag vuur. Ze worden fijngestampt met behulp van een soort molensteen. Het is hard werk om de zaden te malen tot een pasta die er als donkerbruine modder uitziet. De vrouwen kneden de pasta totdat de olie zich afscheidt. Niets wordt weggegooid: het dikke residu wordt weer aan de dieren gevoerd en de ‘second-grade olie’ wordt als lampolie gebruikt. Men laat het residu naar de bodem zakken en er blijft een relatief heldere olie over met een heerlijke nootachtige smaak. Het kost ongeveer tien tot twaalf uur om de noten schoon te maken en te kraken om ongeveer een liter olie te produceren. De geroosterde olie is een fantastische smaakmaker in de keuken. Er is nog een tweede soort soort arganolie op de markt. Deze oranjegele olie wordt voornamelijk geproduceerd uit ongeroosterde zaden en wordt gebruikt in de huidverzorging.

VV’s: tot 23%, voornamelijk palmitinezuur (± 13%), stearinezuur (± 6%)

EOV’s: tot 50%, voornamelijk oleïnezuur (tot 48%) en sporen palmitoleenzuur

MOV’s: vooral linolzuur: 30-40%

Vetbegeleidingsstoffen: 1-1,5%, vooral vitamine E verbindingen met α-tocoferol in het bijzonder; fytosterolen (vooral spinasterol) en carotenoïden.

Beschermt de huid tegen invloeden van buitenaf (o.a. zon en wind), maakt de huid zacht, rimpelreducerend, snelle absorptie in de huid, huidlipidelaag herstellend, verzacht ontstekingen (bij neurodermitis), jeukverlichtend, preventief kan argan zwangerschapsstriemen voorkomen, verbetert de huid bij psoriasis en eczeem.

• Als basisolie: puur of tot 50% toevoeging aan een andere basisolie.
• De olie is altijd het grote geheim geweest van Berbervrouwen die het al eeuwen gebruiken voor het verzorgen van haar, huid en nagels.
• De cosmetische olie wordt koudgeperst, blijft niet lang op de huid liggen, maar wordt snel geabsorbeerd waarbij het de belangrijke huidlipidelaag herstelt en ontstekingen kan verzachten en verkoelen.
• Het is een heerlijke gezichtsolie die de huid verzacht.
• Als men de notengeur te sterk vindt kan men argan vermengen met een andere basisolie.
• Argan kan rimpels reduceren en helpt ter voorkoming van zwangerschapsstriemen (samen met mandarijn).
• De olie is vooral geschikt bij droge huid en bij de behandeling van psoriasis en droog eczeem. Met andere woorden: een geschikte olie bij een beschadigde huid, maar ook bij een ouder wordende huid.
• Argan geeft een zeer goede bescherming tegen invloeden van buitenaf zoals de zon (de olie is rijk aan een van de sterkst werkende tocoferolen (vitamine E complex): α-tocoferol). Sowieso bevat arganolie al tweemaal zoveel vitamine E als olijfolie en is rijk aan antioxidanten en saponinen die de huid fluweelzacht maken. Men vermoedt dat arganolie tegen de schadelijke zonnestralen beschermt.
• Argan bevat ook zeldzame, maar waardevolle plantensterolen die niet in andere plantenoliën gevonden worden. Deze plantensterolen hebben een ontstekingsremmende kwaliteit die gunstig kan zijn bij artritis en andere reumatische aandoeningen.
• Arganolie heeft ook bij neurodermitis (daarbij is het goed met kokosolie te vermengen) zijn nut bewezen. Droge, ruwe huid met zijn verstoorde hoornlaagbarriëre wordt soepeler en ontstekingen en jeuk worden verzacht.
• Sterk werkzame antioxidanten (o.a. vitamine E) in de olie verhinderen voortijdige veroudering en versterken en ontslakken het bindweefsel op een zachte manier.
• De olie versterkt en reguleert blijvend het immuunsysteem van de huid.

Arganolie wordt in Marokko ingenomen om het cholesterolniveau en de bloeddruk te verlagen. De olie kan mogelijk een balans brengen in de bloedsuikerspiegel.