Den, grove

Van oudsher worden vele soorten dennen medicinaal gebruikt. Alle zijn rijk in harsen en vluchtige stoffen, waaronder pineen, dat sterk antiseptisch en stimulerend werkt. Dennennaaldenolie wordt uit vele verschillende soorten dennen gedestilleerd. Uit de hars wordt terpentijn gedestilleerd. Dennenhars wordt in Griekenland gebruikt om retsina wijn te aromatiseren. Pijnboompitten zijn eetbaar en zijn afkomstig uit vele soorten dennen. De grove den is een boom met een kale, roodbruine stam die tot 36 meter hoog kan reiken. Grove den heeft een uitgebreid verspreidings- gebied: van Schotland tot Oost Siberië. Bij de Germanen was de boom een symbool voor lang leven, wilskracht en wederopstanding. De dennenhars uit de stam werd vroeger ook wel ‘boswierook’ genoemd.

De opbrengst aan essentiële olie is voor de ver- schillende dennen variërend: tussen 0,1 en 0,5%. Dat wil zeggen dat er tussen 500 en 1000 kg plantenmateriaal nodig is voor liter olie. Deze grove den is een kleurloze vloeistof met een zeer frisse, pittige harsachtige geur. Geur en chemische samenstelling wordt bepaald door de streek waar de olie vandaan komt. De parfumindustrie verwerkt deze top- tot middennoot in mannenparfums en verder wordt den verwerkt in huishoudproducten en schoonmaakmiddelen.

Monoterpenen (60-80%): o.a. a-pineen (22-48%), β-pineen (2-33%), δ-3-careen (0,5-32%), limoneen (1-5%), β-phellandreen, camfeen, β-myrceen, a-terpineen, terpinoleen, e.a.

Sesquiterpenen (2-10%): o.a. verschillende cadinenen, β-caryophylleen, longifoleen, a-muuroleen, patchouleen

Monoterpenolen (1-3%): o.a. borneol, terpineen-4-ol, terpineol 

Sesquiterpenolen: o.a. a-cadinol, muurolol 

Esters: o.a. bornyl acetaat (1-10%) 

Aldehyden: sporen van o.a. citronellal, myrtenal 

Den heeft een breed werkingsgebied. Den is antiseptisch (op longen, urinewegen en lever) en microbendodend. Grove den heeft schim- melbestrijdende eigenschappen (fungicide) en is een expectorant (slijmoplosser). De ‘ontstop- pende’ kwaliteiten van den domineren, met name voor het bovenste deel van de luchtwegen. Den is verder een krachtig algemeen tonicum en stimuleert de bijnieren.

In de aromaverdamper: verspreidt den een frisse, harsachtige, licht naar balsem ruikende geur. Den is goed te combineren met houtoliën, citroen, salie of lavendel. Grove den heeft zijn sterkste werking via verdamping. Het doodt alle ziektekiemen in de lucht en is daarom zeer geschikt in een ziekenkamer. Vooral omdat den ook het immuunsysteem stimuleert. Den vergemakkelijkt de ademhaling en maakt de luchtwegen schoon. Daarom is deze olie in te zetten bij verkoudheden, hoest, bronchitis en keelpijn. Het bevordert het losmaken en uitscheiden van slijm en remt de ontsteking. Vooral in een stoombad (3 druppels in een kom met heet water) maakt grove den het slijm goed los. Na een lange dag werken geeft den in de aromaverdamper nieuwe energie en verfrist mens en ruimte.

Op de huid: zie algemene toepassingsregels. In de huidverzorging is den in te zetten bij een huid die door bv. roken vaal is geworden en weinig zuurstof krijgt. Den zuivert de huid. In een huidolie is den verlichtend bij spierpijnen en reumatische klachten. Opgebracht op het niergebied (10% in een basisolie) ondersteunt den de bijnieren. Bijnieren produceren o.a. adrenaline en lichaamseigen corticosteroïden.

In het bad: zie algemene toepassingsregels. In te zetten bij alle vormen van vermoeidheid, luchtwegklachten en via baden stimuleert den de circulatie in het lichaam. 

In de aromaverdamper: enkele druppels naar eigen voorkeur .

Op de huid: maximaal 10% bij volwassenen – bij lokaal gebruik.

In het bad: maximaal 10 druppels in een vol bad. 

Zie ook de algemene toepassingsregels

Den, grove is bij lage doseringen non-toxisch en niet irriterend. Er bestaat een kans op dermatitis of eczeem bij verouderde dennenolie, waar oxidatie heeft plaatsgevonden. Gebruik op de huid daarom zo vers mogelijke olie.