Citronella
- Cymbopogon nardus
- Grassenfamilie (Poaceae) – Sri Lanka, Vietnam, Nepal, China
- Citronella is een essentiële olie die verkregen is via stoomdestillatie van het gedroogde blad.
Karakteristiek van citronella
Alle grassoorten van de Cymbopogonfamilie (lemongrass, palmarosa, citronella, gingergrass) bevatten grote hoeveelheden citral en geraniol die respectievelijk zorgen voor de citroen- en rozengeur. Van citronella bestaan twee variëteiten: de Ceylon- en de Javacitronella. Citronella is een aromatische grassoort tot 2 meter hoog die oorspronkelijk op het eiland Ceylon (het tegenwoordige Sri Lanka) voorkwam. Maar tegenwoordig is de teelt uitgebreid naar o.a. Nepal, India, China en Zuid-Amerika. Het blad van citronella wordt in vele culturen gebruikt als middel tegen koorts, darmparasie- ten en spijsverteringsproblemen. Citronella is van oudsher in gebruik als afweermiddel tegen insecten.
De opbrengst aan olie is voor citronellagras ongeveer 1%. Dat wil zeggen dat er 100 kg gedroogd gras nodig is voor 1 liter olie. De kleur van deze olie is helder lichtgeel. De geur van citronella is te omschrijven als fris, grassig met een enigszins citroen kamferachtige onder- toon. De parfum-industrie maakt praktisch alleen maar gebruik van citronella in huis-houdartikelen en schoonmaakmiddelen. Citronella wordt gekarakteriseerd als topnoot.

Belangrijke bestanddelen van citronella
Monoterpenen: camfeen, limoneen, a-pineen
Monoterpeenalcoholen (35%): geraniol (>16%), borneol (7%), citronellol (9%)
Aldehyden (7-15%): citronellal (10%)
Esters (>10%): butyraat formaat, geranyl formaat, citronellyl acetaat
Eigenschappen van citronella
Er is geen traditioneel gebruik van de essentiële olie gedocumenteerd. Citronella is antiseptisch, sterk anti-spasmodisch (krampstillend), diaphoretisch (zweetbevorderend), deodorant, insectenwerend en een tonicum (op baarmoeder, zenuwstelsel en hart).
Toepassing van citronella olie
In de aromaverdamper: geeft citronella een frisse citroenachtige geur en werkt als kamerdeodorant (bv. als er gerookt wordt). Citronella is daarvoor heel goed te mengen met geranium, vetiver, den- en citrusoliën. Verdamp citronella in de zomer om insecten te weren en in de winter bij kou en griep. Gemengd met de olie van de virginia ceder is het een effectieve kamer- deodorant tegen muggen. Ook kan in een spray met alcohol de slaapplaats van huisdieren bespoten worden. Eén druppel op het hoofd- kussen kan de muggen al op afstand houden. De olie kan ingezet worden bij vermoeidheid en lusteloosheid; citronella verheldert de geest en prikkelt het lichaam tot activiteit.
Op de huid: zie algemene toepassingsregels. In de huidverzorging is citronella te gebruiken bij een vettige huid en vet haar en als insecten- werend middel. Ondanks de zweetbevorderende eigenschap werkt citronella heel goed bij overmatige transpiratie. In een wrijfmiddel is citronella een redelijke ondersteuning bij pijn- bestrijding van artritis. Bij een spastische darm is citronella in een vette plantolie aan te brengen op de pijnlijke plek.
In bad: zie algemene toepassingsregels. In te zetten bij reumatiek en gewrichtspijnen, kou en griep, vermoeidheid en hoofdpijn.
Dosering van citronella olie
In de aromaverdamper: enkele druppels naar eigen voorkeur.
In een spray: 50% citronella en 50% virginia ceder als insectenwerend middel.
Op de huid: maximaal 1% bij volwassenen – bij lokaal gebruik; 0,25% bij mensen met sterke overgevoeligheid.
In het bad: maximaal 3 druppels in een vol bad.
Overdosering en bijwerkingen van citronella olie
Citronella olie blijkt in lage doseringen niet toxisch. In de literatuur zijn rapporten versche– nen betreft citronella die melding maken van contactsensibilisatie (allergische reactie: bv. netelroos of eczeem) en dermatitis bij gebruik van de olie op de huid. Vervang eventueel citronella door olie van eucalyptus citriodora.
Waarschuwingen van citronella olie
Gebruik citronella olie alleen uitwendig tijdens zwangerschap. Vermijd op gevoelige en beschadigde huid. Citronella is op de huid af te raden bij mensen met overgevoeligheid.
Rijpkema, H. – Aromecum, Aromatherapie van Absint tot Zonnebloem