Hydrolaten zijn een complementair deel van de aromatherapie, maar worden vaak vergeten. Hydrolaat is natuurlijk aromatisch water. Hydrolaten zijn zeer zacht en daarom voor iedereen bruikbaar. De mogelijkheden van hydrolaten zijn bijna eindeloos. Ze zijn te gebruiken in de huidverzorging, in gerechten, in het huishouden en hebben nog veel meer praktische toepassingen. Ga voor handige tips en lekkere recepten naar tips en recepten!
Hydrolaten zijn bloemen- of kruidenwaters die door het specifieke productieproces van essentiële oliën als een soort bijproduct ontstaan. Sommige planten leveren echter zo weinig essentiële olie op dat ze vaak alleen gedestilleerd worden voor het hydrolaat, bijvoorbeeld korenbloem en hamamelis. Een definitie van hydrolaten zou kunnen luiden: "Aromatische hydrolaten zijn het product van het stoomdestillatieproces en bevatten wateroplosbare, vluchtige plantcomponenten die hen vaak de geur geven van de essentiële olie, maar niet zo sterk zijn. Hun samenstelling is anders dan die van een essentiële olie: rijker aan wateroplosbare bestanddelen en – praktisch - vrij van lipofiele substanties zoals terpeenkoolwaterstoffen. Dit betekent dat ze zeer goed te verdragen zijn, en vaak antiseptisch en ontstekingsremmend werken” (Schnaubelt: 1999).
Essentiële olie en hydrolaten worden over het algemeen met stoom aan de plant onttrokken. Door verhitting van water ontstaat opstijgende waterdamp die de essentiële olie en andere stoffen uit de planten losmaken en met de stoom meevoeren. Alleen in deze gasvormige (vluchtige) toestand kunnen water en de vluchtige olie zich verbinden en energie uitwisselen.
Nadat de stoom tot water afgekoeld is, blijft een klein percentage aromatische moleculen (0,2 %) verbonden met het destillatiewater. Dit is herkenbaar aan de geur. Het overgrote deel van de essentiële olie verbindt zich niet met het water en blijft erop drijven. Dit wordt afgeroomd. Zo zijn er twee producten ontstaan: de vetoplosbare (lipofiele) delen die we essentiële olie noemen en het destillatiewater met de wateroplosbare (hydrofiele) delen oftewel het hydrolaat of hydrosol.
Hydrolaten zijn dus de andere schepping van het destillatieproces. Ze zijn een op zichzelf staand natuurlijk product. Door de veelheid aan inhoudsstoffen zijn ze therapeutisch sterk werkzaam en kunnen ze niet synthetisch in het laboratorium geproduceerd worden.
In feite kan van elke stoomgedestilleerde plant een hydrolaat betrokken worden. In Nederland zijn er 15 in de handel te weten den, duizendblad, hamamelis, hyssop, jeneverbes, johanneskruid, roomse kamille, korenbloem, lavendel, lindebloesem, oranjebloesem, pepermunt, roos, rozemarijn en citroenverbena.
Je zou kunnen zeggen dat de microdruppels essentiële olie het hydrolaat de geur en smaak geven, terwijl de wateroplosbare plantbestanddelen verantwoordelijk zijn voor de therapeutische werking. Wateroplosbare bestanddelen zijn o.a. carboxylzuren, tanninen, flavonoïden en sesquiterpeenalcoholen.
Zo is bijvoorbeeld bij rozenwater het gevormde fenylethylalcohol het bestanddeel dat voor een groot deel de geur bepaalt. Dit hydrolaat geurt voor veel mensen aangenamer dan de essentiële olie.
Hydrolaten zijn een complementair deel van de aromatherapie, maar worden vaak vergeten. Ze worden meestal gezien als afvalproducten van de destillatie en als een zwak aftreksel van essentiële oliën. Niets is minder waar! Hydrolaten zijn de ware aromatherapie. Je zou ze als de homeopathie binnen de aromatherapie kunnen beschouwen. Als je ze een plaats in de natuurgeneeskunde wilt geven, dan staan ze tussen de Bachbloesems en de essentiële olie in. Natuurlijk aromatisch water ofwel een hydrolaat bevat de levenskracht van de plant.
Alle hydrolaten hebben een sterk genezende werking en soms wordt de therapeutische werking van de essentiële olie overtroffen. Omdat ze een zachte werking hebben, zijn hydrolaten geschikt bij de behandeling van kinderen, zwangeren en ouderen. U kunt de hydrolaten onverdund op de huid toepassen. Alle hydrolaten zijn verkoelend, ontstekingsremmend en genezend.
